10 điều bạn nên biết khi tự xét nghiệm HIV tại nhà

Hiện nay, có nhiều hình thức khác nhau dùng để xét nghiệm HIV. Ở nước ta, số đông người nghi ngờ phơi nhiễm HIV vẫn còn đang trong trạng thái tâm lý ngại tiếp xúc với các dịch vụ xét nghiệm. Để giải tỏa tâm lý này cũng như tránh được sự kỳ thị của những những người xung quanh và những bất cập trong việc tiếp cận dịch vụ y tế, Tổ chức Y tế Thế giới đã đưa ra phương pháp tự xét nghiệm HIV tại nhà.

Và dưới đây là “10 điều bạn nên biết khi tự xét nghiệm HIV tại nhà”, giúp bạn sử dụng bộ xét nghiệm HIV tại nhà này hiệu quả nhất. 

1. Hiểu sơ lược về xét nghiệm BioSURE

Trước đó, có rất nhiều ý kiến phản đối việc sử dụng các xét nghiệm tại nhà vì lo sợ sẽ không được đảm bảo và an toàn. Tuy nhiên, gần đây, các chuyên gia châu Âu và Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization-WHO) đã chấp nhận thông qua xét nghiệm BioSURE, cho phép mọi người dùng bộ xét nghiệm này để tự xét nghiệm HIV tại nhà vì nó đã được chứng nhận chuẩn châu Âu, dễ thực hiện cũng như có độ chính xác cao.

Điều này rất có lợi đối với các nước đang phát triển và nghèo nàn ở châu Phi – nơi mà dịch vụ y tế kém phát triển, thiết bị máy móc còn lạc hậu,… Bên cạnh đó, việc tự xét nghiệm tại nhà cũng góp phần hỗ trợ mọi người phát hiện sớm tình trạng nhiễm HIV từ đó kiểm soát, điều trị bệnh được dễ dàng và hiệu quả hơn.

2. Hình thức xét nghiệm HIV tại nhà

BioSURE là xét nghiệm máu, đó là dùng máu ở đầu ngón tay để xét nghiệm dựa trên hướng dẫn của bộ test (lượng máu lấy ra này sẽ ít hơn nhiều lần so với lượng máu bị lấy khi chúng ta đến xét nghiệm ở trung tâm y tế).

Bên cạnh xét nghiệm bằng máu thì cũng có thể xét nghiệm bằng nước bọt tại nhà (dùng dịch ở nướu răng). Tuy nhiên xét nghiệm nước bọt có độ nhạy thấp hơn so với xét nghiệm nước máu. Vì vậy, bạn nên lựa chọn hình thức xét nghiệm HIV tại nhà bằng cách dùng máu sẽ cho kết quả đáng tin cậy hơn.

3. Xét nghiệm dễ dàng sử dụng

Đối với bộ xét nghiệm HIV tại nhà này, bạn sẽ rất dễ dàng sử dụng. Bạn không phải sử dụng bất kỳ một chất hóa học nào để trộn vào máu. Bạn chỉ cần dùng dụng cụ thử có một đầu chứa kim nhỏ có sẵn trong bộ xét nghiệm để chích vào mặt bên ngón tay. Sau đó nhỏ giọt nhỏ máu lên đầu que thử và chờ que test hiện kết quả xét nghiệm. Thời gian chờ để đọc kết quả là tối đa 15 phút; nếu ngoài khoảng thời gian này thì kết quả sẽ không còn chính xác. 

Còn đối với xét nghiệm bằng dịch miệng, bạn chỉ cần lấy dịch của phần nướu răng (nướu hàm trên và nướu hàm dưới), sau đó cắm đầu vùng phết mẫu của que thử vào ống nghiệm sao cho chạm đáy ống nghiệm và chờ kết quả Kết quả đọc chuẩn sẽ được xem sau 20 phút; sau 40 phút thì kết quả đó sẽ không còn chính xác.

4. Cách đọc kết quả xét nghiệm

Vì xét nghiệm cho ra kết quả khá nhanh nên bạn sẽ không phải hồi hộp quá lâu. Khi nhìn vào que thử, nếu:

• Chỉ hiện 1 vạch (ở chữ C) điều đó có nghĩa là bạn đã âm tính.
• Hiện cả 2 vạch (T và C) thì kết quả là dương tính, lúc này bạn cần phải đến cơ sở y tế để xét nghiệm lại.

Trường hợp que thử không hiện bất kỳ vạch nào hoặc hiện vạch T mà không hiện vạch C thì que kiểm tra đã bị lỗi và khi đó bạn cần thực hiện xét nghiệm lại bằng một que xét nghiệm khác.

5. Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm khi test tại nhà

Kết quả xét nghiệm HIV tại nhà chịu ảnh hưởng chính của các yếu tố:

•             Nồng độ kháng thể virus
•             Độ nhạy của từng bộ xét nghiệm

Vì vậy, việc tự xét nghiệm HIV sẽ có độ chính xác không cao bằng cách đến trực tiếp cơ sở y tế, dưới các thao tác của các bác sĩ chuyên nghiệp.

6. Độ chính xác của bộ xét nghiệm

Vì nồng độ virus HIV có trong nước bọt sẽ thấp hơn có trong máu, nên phương pháp xét nghiệm bằng dịch miệng sẽ cho kết quả chậm hơn so với việc dùng máu để test. Tuy nhiên, độ chính xác của bộ xét nghiệm tại nhà là rất cao, khoảng 99,7% (997 kết quả chính xác / 1.000 lần thử) so với kết quả xét nghiệm tại cơ sở y tế.

7. Cách xử lý bộ xét nghiệm HIV tại nhà sau khi sử dụng

Việc xử lý bộ test sau sử dụng cũng khá dễ dàng cho mọi người. Phần đầu chứa kim được dùng để lấy máu không để lộ phần nhọn ra ngoài sẽ tự tiêu diệt virus HIV.

Phần phết mẫu của bộ test bằng dịch miệng cũng không làm lây lan virus vì virus này không lây qua đường không khí. Bạn có thể bỏ bộ xét nghiệm vào bao nhựa có sẵn trong hộp xét nghiệm và sau đó bỏ vào thùng rác như bình thường. Nếu bạn cẩn thận hơn, có thể gói kỹ hơn bằng nhiều lớp túi.

8. Nên tiến hành xét nghiệm HIV tại nhà càng sớm càng tốt

Nếu bạn lo sợ mà không kiểm tra, bạn sẽ không thể biết được rằng mình có bị nhiễm HIV hay không. Việc sợ hãi và chần chừ là cực kỳ không tốt! Nó sẽ khiến bạn chậm trễ trong việc phát hiện bệnh tình, khiến số lượng virus HIV ngày một nhiều thêm. Quá trình điều trị HIV của bạn bị chậm chễ, thời gian HIV tiến tới giai đoạn cuối cùng là AIDS bị rút ngắn. 

Điều này không chỉ khiến cơ hội sống của bạn giảm đi mà còn biến bạn thành nguồn lây nhiễm HIV cho toàn xã hội.  Nếu bạn phát hiện sớm, bác sĩ sẽ điều trị để kiểm soát được số lượng virus giúp bạn giữ được sự sống và thậm chí là có thể mang thai, sinh con. 

9. Giai đoạn sơ nhiễm của người bệnh

Như chúng ta biết thì bộ xét nghiệm BioSURE sẽ kiểm tra lượng kháng thể mà cơ thể tạo ra để chống lại virus HIV. Vì thế mà cơ thể sẽ cần có một giai đoạn, gọi là giai đoạn sơ nhiễm (kéo dài từ 6 tuần đến 3 tháng sau khi phơi nhiễm với virus cho đến khi cơ thể bắt đầu sản xuất kháng thể). Lúc này chúng ta tiến hành xét nghiệm mới có thể phát hiện dương tính. Còn trước đó, kết quả có thể là kết quả giả.

>> Tham khảo: 5 triệu chứng nhận biết bạn đã nhiễm HIV

10. Điều kiện xét nghiệm thêm

Nếu chẳng may bạn dương tính với HIV khi xét nghiệm tại nhà thì bạn cần đến ngay cơ sở y tế để tiến hành xét nghiệm tiếp theo bằng các công nghệ khác. Cho đến khi kết quả xét nghiệm này dương tính một lần nữa, lúc đó bạn sẽ cần phải bắt đầu điều trị ngay để kiểm soát và phòng ngừa bị mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội, ung thư,…

Bên cạnh đó, nếu bạn không chắc chắn với kết quả âm tính khi xét nghiệm tại nhà, bạn cũng có thể đến các trung tâm y tế để xét nghiệm lại cho thêm phần yên tâm hơn. Phòng tránh HIV là tránh nhiệm của mỗi chúng ta, vì một cuộc sống khỏe mạnh, vì một cộng đồng tốt đẹp.  

>>Tham khảo: 5 Cách phòng tránh HIV nằm trong tầm kiểm soát của bạn.

Trên đây là 10 điều cần biết khi bạn đang có ý định xét nghiệm HIV tại nhà. Mong rằng bài đọc sẽ giúp bạn lưu ý những điều bổ ích giúp quá trình test được thực hiện một cách dễ dàng, suôn sẻ. Cùng tìm hiểu nhiều điều bổ ích hơn về cách phòng tránh và điều trị HIV hiệu quả cùng Tư vấn HIV.