Hiểu đúng về khái niệm phơi nhiễm HIV

Những quan niệm sai lầm của nhiều người về HIV đã và đang gây nên nhiều sự hoang mang, lo sợ gây khó khăn cho công tác tuyên truyền, phòng chống HIV. Đặc biệt hơn, sự thiếu hiểu biết đó cũng gây nên nhiều trở ngại cho việc hòa nhập cộng đồng của những người nhiễm HIV. Hiểu đúng về khái niệm phơi nhiễm HIV giúp bạn bảo vệ bản thân và gia đình trước căn bệnh thế kỷ, đồng thời cũng có cái nhìn thoáng hơn đối với những cộng đồng người nhiễm HIV.

Phơi nhiễm HIV là gì?

Theo định nghĩa của Bộ Y tế thì phơi nhiễm là một thuật ngữ dùng để chỉ sự tiếp xúc niêm mạc hay da không nguyên vẹn với máu, các mô hay các dịch cơ thể của người khác. Qua đó, dẫn tới nguy cơ cao gây lây nhiễm HIV, viêm gan B, viêm gan C. 

Các trường hợp phơi nhiễm HIV:

• Bạn có thể bị kim đâm vào khi làm các thủ thuật y tế như tiêm truyền hay trong quá trình lấy máu để làm xét nghiệm.
• Vết thương do dao mổ hoặc những dụng cụ sắc nhọn có thể chọc hay đâm vào da và gây ra chảy máu.
• Bị tổn thương qua da do các ống chứa máu hoặc chất dịch cơ thể của bệnh nhân bị vỡ, thủng đâm trực tiếp vào.
• Dịch hoặc máu của người nhiễm HIV bắn trực tiếp vào các vùng da bị tổn thương.
• Dịch hoặc máu của người nhiễm HIV bắn trực tiếp vào niêm mạc như: mắt, mũi, họng.
• Bị người khác dùng bơm kim tiêm cũ đã qua sử dụng, trong đó có chứa máu và virus HIV để đâm vào, hoặc những người trong khi thực hiện nhiệm vụ ví dụ như công an, bác sĩ… bắt tội phạm, cấp cứu cho các bệnh nhân bị tai nạn giao thông,…
• Khi quan hệ tình dục với người bị nhiễm HIV mà không sử dụng biện pháp an toàn để phòng ngừa.

Theo các chuyên gia, trên thực tế không phải trường hợp nào những người bị phơi nhiễm HIV cũng đồng nghĩa với việc sẽ bị nhiễm virus HIV, mà nó sẽ còn phụ thuộc trực tiếp vào từng hành vi và mức độ nguy cơ của mỗi hành vi đó. Khi gặp phải các trường hợp rủi ro, việc xử lý ngay sau phơi nhiễm là rất quan trọng, nó có ý nghĩa vô cùng đặc biệt, giúp cho bạn và người thân xung quanh hạn chế được nguy cơ lây nhiễm HIV. 

Quy trình xử lý phơi nhiễm HIV

Xử lý vết thương ngay tại chỗ

Với vết thương gây tổn thương da chảy máu

• Rửa ngay vết thương dưới vòi nước sạch.
• Bạn cần để vết thương chảy máu trong thời gian ngắn.
• Rửa kỹ bằng xà phòng, sát trùng bằng các dung dịch sát khuẩn như cồn ý tế Dakin, Javel 1/10 trong thời gian tối thiểu là 5 phút.
• Nếu bị phơi nhiễm qua niêm mạc mắt: Rửa bằng nước muối NaCL 0,9% hoặc nước cất liên tục trong vòng 5 phút.

Phơi nhiễm qua niêm mạc mũi miệng:

• Rửa bằng nước muối NaCL 0,9% hoặc nước cất.
• Súc miệng bằng nước NaCL 0,9% nhiều lần trong ngày.

Đánh giá rủi ro nguy cơ phơi nhiễm

Nguy cơ phơi nhiễm cao:

• Chảy máu nhiều, tổn thương qua da sâu.
• Chất dịch và máu của người mắc virus HIV bắn vào các vết thương hay niêm mạc đã bị loét rộng từ trước

Nguy cơ phơi nhiễm thấp:

• Không có hiện tượng chảy máu hoặc chảy máu rất ít.
• Tổn thương qua da xây xát nông.
• Chất dịch và máu cơ thể của người nhiễm HIV bắn vào niêm mạc không bị viêm loét, tổn thương.

Không có nguy cơ phơi nhiễm: chất dịch và máu của người mắc bệnh HIV bắn vào vùng da lành và không bị tổn thương.

Xem thêm: 

Nghi ngờ bị phơi nhiễm HIV: Những điều cần làm ngay để bảo vệ sức khỏe

Xác suất lây nhiễm HIV sau 1 lần quan hệ là bao nhiêu?

Điều trị phơi nhiễm bằng thuốc kháng virus HIV (phương pháp ARV)

Đối với những trường hợp không có nguy cơ lây nhiễm HIV thì không cần phải điều trị. Còn với những trường hợp có nguy cơ cao hoặc nguy cơ thấp đều có thể điều trị dự phòng bằng phương pháp ARV.

Cần tiến hành điều trị ARV ngay lập tức cho người bị phơi nhiễm. Đặc biệt là với những người có nguy cơ lây nhiễm cao, thì việc điều trị càng sớm càng tốt. Điều trị ARV sớm trong khoảng từ 2-6 tiếng đồng hồ sau khi bị phơi nhiễm và lưu ý không nên điều trị muộn sau 72 tiếng.

Thời gian điều trị bằng phương pháp ARV có thể kéo dài trong bốn tuần và có thể sử dụng các phác đồ sau điều trị theo chỉ định của bác sĩ: d4T + 3TC hoặc ZDV + 3TC

Hiện nay, chỉ các trường hợp bị phơi nhiễm khi đang thực nhiệm vụ chuyên môn mới được điều trị dự phòng miễn phí. Còn đối các trường hợp phơi nhiễm cộng đồng không được cấp chế độ này. Tuy nhiên, những người bị phơi nhiễm cũng có thể mua thuốc tại các hiệu thuốc uy tín theo chỉ định của các bác sĩ.

Trong thời gian điều trị dự phòng bằng phương pháp ARV, cần theo dõi tác dụng phụ của thuốc ARV thông qua các xét nghiệm: xét nghiệm máu trong cơ thể, đo chỉ số men gan ALT/SGPT lúc bắt đầu điều trị. Và sau khi điều trị được hai tuần thì tiến hành xét nghiệm đường máu. Đồng thời, người bị phơi nhiễm cần xét nghiệm HIV sau thời gian một, ba và sáu tháng kể từ thời điểm bị phơi nhiễm.

Trong khoảng thời gian này, người bị phơi nhiễm cần thực hiện các biện pháp dự phòng tránh lây nhiễm cho người thân, bạn bè và cộng đồng. Sau 6 tháng kể từ ngày xét nghiệm HIV mà cho ra kết quả âm tính, những người bị phơi nhiễm có thể yên tâm, tin tưởng rằng mình đã không bị lây nhiễm HIV trong tình huống này.

Khi được xác định là phơi nhiễm với máu, chất dịch cơ thể, vật sắc nhọn từ nguồn có chứa virus HIV, viêm gan B và viêm gan C cần lập tức đến gặp ngay các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị dự phòng càng sớm càng tốt.

Xem thêm: Một số loại thuốc ARV phổ biến khi điều trị phơi nhiễm HIV

Thuốc avonza điều trị HIV hiệu quả ít tác dụng phụ 

Thông Tin Acriptega – ARV mới điều trị hiệu quả

Khi nhận thấy nguy cơ bị lây nhiễm HIV hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời. Tư vấn HIV sẵn sàng đồng hành và giải đáp mọi thắc mắc về phơi nhiễm HIV, điều trị HIV với những chuyên gia hàng đầu trong ngành.