PrEP tình huống là gì? Giải pháp an toàn, hiệu quả cho cộng đồng MSM

Hiện nay, ngoài PrEP (điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng virus) thì còn có PrEP tình huống (ED-PrEP) dành cho trường hợp nam quan hệ đồng giới (MSM). Không giống như  sử dụng PrEP thông thường, ED-PrEP (PrEP tình huống) được sử dụng bất cứ khi nào có nguy cơ lây nhiễm HIV. ED – PrEP mặc dù đã có từ khá lâu nhưng không phải ai cũng biết đến. Vì thể chúng ta hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về PrEP tình huống qua bài viết dưới đây nhé!

PrEP tình huống là gì?

Khác với sử dụng PrEP thông thường, PrEP tình huống (ED-PrEP) được sử dụng bất cứ khi nào có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV. Theo khuyến cáo mới nhất của WHO (Tổ chức Y tế thế giới), đối với cộng đồng nam quan hệ tình dục đồng giới (hay gọi là MSM) có thể sử dụng điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV – PrEP theo một cách khác đó là sử dụng ED-PrEP (PrEP tình huống).

Các nghiên cứu của chuyên gia chỉ ra rằng: ED-PrEP là phương pháp an toàn và có hiệu quả cao trong giảm lây nhiễm HIV ở quan hệ tình dục nam đồng giới (MSM) đặc biệt là ở các đối tượng quan hệ trung bình dưới 2 lần/ tuần (quan hệ tình dục không thường xuyên).

PrEP tình huống được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo là không sử dụng cho các quần thể khác như: người chuyển giới nam và nữ có quan hệ tình dục qua hậu môn hoặc đường âm đạo với phụ nữ, phụ nữ mại dâm vì chưa có đủ bằng chứng khoa học.

Theo nghiên cứu của Tenofovir về dược học cho thấy: ED-PrEP ở đường sinh dục nữ có thể không đủ để bảo vệ hoàn toàn cho phụ nữ; giữa PrEP và liệu pháp hormone nữ ở người chuyển giới nữ có sự tương tác giữa, vì vậy, phụ nữ chuyển giới cần thận trọng với ED-PrEP.

Xem thêm: Quan hệ đồng tính nam và những nguy cơ lây nhiễm bệnh tình dục

PrEP tình huống (ED-PrEP) có gì khác biệt?

ED-PrEP là điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV theo tình huống trong nhóm quan hệ tình dục nam đồng giới (MSM), ngoài thuốc PrEP sử dụng hàng ngày. ED-PrEP là phương pháp cần thiết để những nam quan hệ tình dục đồng giới có thêm phác đồ điều trị phù hợp mà vẫn đảm bảo được an toàn và độ hiệu quả cao trong việc giảm nhiễm HIV.

*Điểm khác biệt giữa PrEP theo tình huống và PrEP hàng ngày

Người sử dụng PrEP theo tình huống (ED – PrEP) phải dự kiến được thời điểm xảy ra quan hệ tình dục. Bởi vì, nếu như uống thuốc trước khi quan hệ tình dục khoảng 1 tiếng thì thuốc sẽ không kịp ngấm vào cơ thể từ đó sẽ khiến hiệu quả không đạt được như mong muốn.Với người sử dụng ED – PrEP, việc đảm bảo tuân thủ đúng hướng dẫn và thời gian là một điều vô cùng quan trọng. 

Đối với những người dùng PrEP thông thường, hiệu quả thuốc sẽ không bị thay đổi quá nhiều nếu bạn quên uống một viên hoặc uống hơi lệch giờ một khoảng thời gian. 

Điểm nổi trội nhất của PrEP tình huống là sự chủ động và sự tiện lợi trong việc uống thuốc. Ngoài ra, số thuốc PrEP tình huống cần uống vào cơ thể sẽ ít hơn khá nhiều so với những người dùng thuốc PrEP thông thường nên tác dụng phụ ảnh hưởng đến chức năng thận có thể sẽ ít hơn.

Đối tượng cần dùng ED-PrEP?

Nam quan hệ tình dục đồng tính (MSM), chưa nhiễm virus HIV và có nguy cơ nhiễm, bao gồm:

• Quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn (bao cao su) với nhiều bạn tình mà không rõ tình trạng nhiễm HIV.
• Bạn tình nhiễm HIV nhưng chưa điều trị hoặc đang điều trị (có tải lượng virus trong máu trên 200 bản sao/ml)

*PrEP tình huống (ED -PrEP) không được khuyến nghị sử dụng trong các trường hợp nào?

ED – PrEP sẽ không được khuyến nghị trong các trường hợp sau:

• ‎Người nhiễm viêm gan B mãn tính.
• Đối tượng có giới tính sinh học là nữ.
• Người chuyển giới nam, nữ.
• Chuyển giới nam có quan hệ tình dục qua đường âm đạo.
• Nam quan hệ tình dục với nữ qua đường hậu môn/ âm đạo.
• Người có sử dụng chất ma túy.

PrEP tình huống (ED-PrEP) sử dụng như thế nào?

• Trong vòng 2 – 24h trước khi quan hệ tình dục: uống 2 viên cho liều đầu tiên.

• Sau liều đầu 24h: uống viên thứ 3.

• Sau liều đầu 48h: uống viên thứ 4.

Những ngày tiếp theo, trong khi giao hợp, người dùng ED-PrEP có thể tiếp tục uống 1 viên mỗi ngày và ngừng uống 2 ngày sau lần quan hệ tình dục cuối cùng. 

Hiệu quả của sử dụng thuốc PrEP tình huống (ED – PrEP)

Theo một cuộc nghiên cứu của các chuyên gia được thực hiện tại Pháp, người sử dụng PrEP tình huống (ED – PrEP) có khả năng dự phòng lây nhiễm HIV lên đến 88%.

-Ưu điểm của PrEP tình huống là: 

• Thời gian sử dụng  thuốc ngắn.
• Chi phí không quá cao, giảm được gánh nặng chi phí cho người sử dụng.

-Nhược điểm của PrEP tình huống là:

• Cách sử dụng khó vì cần phải dự đoán trước khả năng xảy ra quan hệ tình dục
• Người sử dụng ED – PrEP rất dễ không tuân thủ điều trị
• Không áp dụng được cho những đối tượng có tần suất quan hệ tình dục thường xuyên.

Nếu bạn là một người thuộc những nhóm có nguy cơ cao, có nhiều bạn tình, có quan hệ với người mại dâm hoặc có quan hệ với người có HIV mà tải lượng virus trong máu cao, bạn nên đến cơ sở y tế để đăng ký sử dụng Prep. Tùy thuộc vào đánh giá của bác sĩ mà bạn có thể dùng PrEP hàng ngày hoặc PrEp tình huống.