HIV (Human Immunodeficiency Virus) – một đại dịch nguy hiểm, là mối hiểm họa đối với tính mạng con người. Trải qua nhiều năm nghiên cứu, hiện vẫn chưa có loại thuốc nào có thể chữa khỏi. Chúng ta chỉ có thể điều trị để phần nào được kiểm soát được lượng virus HIV trong cơ thể. Để có thể đánh giá được tình trạng bệnh và lên các chiến lược điều trị thì yếu tố tế bào miễn dịch và xét nghiệm tải lượng virus là một vấn đề vô cùng quan trọng.
I. Sự quan trọng của tế bào miễn dịch
1. Tế bào miễn dịch là gì?
Tế bào miễn dịch (CD4) hay limpho T là một loại tế bào bạch cầu có vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch của con người. Các tế bào này sẽ phát ra tín hiệu cảnh báo cho các tế bào miễn dịch khác khi cơ thể bị nhiễm trùng như: virus, vi khuẩn hoặc nấm tấn công,…
Các tế bảo miễn dịch chính là hệ thống phòng thủ tự nhiên nhất của cơ thể người. Số lượng tế bào CD4 trong một milimet máu càng cao cho thấy hệ thống miễn dịch càng khỏe mạnh. Người bình thường có số lượng tế bào miễn dịch trong khoảng: 500 – 1.200 tế bào/mm3.
2. Mối liên hệ giữa tế bào miễn dịch và virus HIV
HIV là một loại virus gây suy giảm miễn dịch ở người. Khi virus HIV xâm nhập vào cơ thể, nó sẽ tấn công tế bào CD4 làm ly giải và gây ảnh hưởng đến hoạt động chức năng của các tế bào miễn dịch. Từ đó khiến hệ thống miễn dịch của con người bị suy yếu dần, dễ bị các vi khuẩn, virus xâm nhập gây bệnh.
Tuy nhiên, khi bạn được điều trị HIV hiệu quả, số lượng CD4 sẽ dần phục hồi, tăng dần lên. Từ đó, củng cố vững chắc hệ thống miễn dịch. Điều trị HIV đúng phác đồ, kịp thời sẽ gia tăng sức khỏe, hồi phục lại số lượng tế bảo limpho T như người bình thường.
Trong trường hợp người nhiễm HIV từ chối điều trị HIV bằng các liệu trình, số lượng tế bào miễn dịch CD4 sẽ giảm dần theo thời gian. Lượng tế bào CD4 càng thấp, hệ thống miễn dịch càng trở nên yếu kém. Đó là môi trường thuận lợi để các virus và vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể dễ dàng, nguy cơ mắc bệnh càng cao.
Thông thường, ở một người trưởng thành khỏe mạnh sẽ có khoảng 500 – 1.200 tế bào CD4 trên mỗi ml máu. Khi mà chỉ số này thấp hơn 200, người nhiễm HIV nhiều khả năng đã chuyển sang giai đoạn cuối cùng – bệnh AIDS. Cho nên những người bị nhiễm virus HIV rất dễ mắc phải các bệnh như: nhiễm trùng cơ hội, ung thư, …. và hậu quả cuối cùng là tử vong.
Xem thêm:
II. Xét nghiệm tải lượng virus là gì? Tại sao cần xét nghiệm tải lượng virus lại quan trọng?
1.Xét nghiệm tải lượng virus là gì?
Xét nghiệm tải lượng virus là phương pháp đo số lượng virus HIV có trong một ml máu hay trong dịch tiết của người bệnh. Kết quả này sẽ là cơ sở để đánh giá tốc độ phát triển của virus trong cơ thể cũng như trong việc xem xét mức độ kiểm soát virus của người đang điều trị HIV. Nếu tải lượng virus càng thấp thì mức độ kiểm soát của người bệnh càng cao.
2. Tại sao cần xét nghiệm tải lượng virus trong điều trị HIV?
Trong quá trình nhiễm virus HIV, tải lượng virus trong máu khá cao ở giai đoạn đầu. Sau đó thì giảm xuống, khi mà hệ miễn dịch của cơ thể sản xuất các kháng thể chống lại virus HIV. Tuy nhiên, tải lượng này sẽ tăng trở lại vì virus sẽ dần phá hủy các tế bào miễn dịch CD4.
Tuy số lượng tế bào miễn dịch và tải lượng virus không có mối quan hệ trực tiếp. Nhưng thông thường, số lượng CD4 cao và tải lượng virus thấp biểu hiện của sự khỏe mạnh (hệ miễn dịch khỏe, khả năng điều trị HIV hiệu quả).
Vì thế mà bệnh nhân cần xét nghiệm tải lượng virus thường xuyên để theo dõi tình trạng và nguy cơ kháng thuốc cũng như có những thay đổi cần thiết trong quá trình điều trị.
Như vậy, khi điều trị, việc xác định số lượng tế bào miễn dịch CD4 có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nếu đánh giá đúng được mức độ miễn dịch, chúng ta có thể ngăn chặn hoặc ức chế được sự xâm nhập, sự tăng lên của virus HIV, giúp phục hồi hệ thống miễn dịch một cách hiệu quả nhất.
Theo dõi số lượng tế bào CD4 trong điều trị HIV
Khi bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm HIV, việc đo số lượng tế bào CD4 là cần thiết để đánh giá được mức độ suy giảm miễn dịch, các nguy cơ bị nhiễm trùng cơ hội mà bệnh nhân có thể gặp, đề ra chiến lược điều trị phù hợp nhất cho người bệnh.
- Giai đoạn 1 (mới nhiễm): Virus HIV bắt đầu phá huỷ các tế bào miễn dịch (CD4), người bị nhiễm sẽ xuất hiện các triệu chứng không điển hình như: viêm họng, sốt nhẹ, tiêu chảy,…
- Giai đoạn 2 (nhiễm mãn tính không triệu chứng): Số lượng tế bào CD4 lúc này bị giảm dần, ảnh hưởng đến hệ miễn dịch làm cho sự nhân lên của virus trong máu ngày càng nhiều
- Giai đoạn 3 (cận AIDS-có triệu chứng): Virus HIV tấn công và tiêu diệt tế bào một cách mạnh mẽ gây ra các triệu chứng nặng hơn giai đoạn 1 như: Viêm phổi do virus, nhiễm Herpes zoster (bệnh Zona),…
- Giai đoạn 4 (chuyển sang AIDS), số lượng tế bào CD4 còn lại rất thấp (dưới 200 tế bào/mm). Cơ thể hầu như mất khả năng chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng thông thường. Cơ thể cũng xuất hiện các bệnh nhiễm trùng cơ hội, ung thư hoặc có thể làm cho đầu óc người bệnh không được minh mẫn,…
Tải lượng virus ở từng thời điểm khác nhau sẽ có các thông số khác nhau. Việc xét nghiệm tải lượng virus thường xuyên cũng là điều rất cần thiết trong quá trình điều trị HIV.
ùy theo sức đề kháng và khả năng điều trị của từng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có những hướng điều trị thích hợp, hiệu quả nhất. Nếu tải lượng virus HIV tương đối ít trong cơ thể và người nhiễm bệnh đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị, khi đó cơ thể sẽ duy trì tải lượng virus thấp trong một thời gian dài, đảm bảo được cuộc sống của người bệnh,…
Bất kể là đang bị nhiễm HIV ở giai đoạn nào, thì phương pháp điều trị kiểm soát tải lượng virus và tế bào miễn dịch bằng thuốc (cùng với một số phương pháp hiện đại khác) sẽ giúp bạn có hy vọng có một tương lai tươi sáng, duy trì được cuộc sống khỏe mạnh giống mọi người xung quanh. Vì vậy, hãy sống một lối sống lành mạnh, lạc quan, yêu đời để có thể thực hiện nhiều ước mơ, mong muốn đã dự định và vui vẻ bên những người thân yêu.
Nếu bạn cần tư vấn về HIV và các giải pháp điều trị HIV hiệu quả hoặc đơn giản chỉ cần một nơi để trải lòng, tâm sự, Tư vấn HIV sẵn sàng lắng nghe, sẵn sàng hỗ trợ 24/7.