Tổng hợp 3 phác đồ điều trị HIV bằng ARV mới nhất

Đến ngày nay, ARV vẫn là phương pháp điều trị HIV hiệu quả nhất để kéo dài sự sống cho người bệnh. ARV còn có tác dụng làm giảm nguy cơ lây nhiễm HIV ra ngoài cộng đồng. Từ những năm 2005, tại Việt Nam các loại thuốc ARV chính thức được sử dụng phổ biến và rộng rãi. Chúng đã góp phần không nhỏ vào việc giảm tỷ lệ người nhiễm mới hàng năm, qua đó nâng cao chất lượng đời sống cho người nhiễm HIV. 

Xem thêm: Điều trị HIV bằng thuốc ARV những lợi ích mà người bệnh nhận được

I. Phác đồ điều trị HIV bằng ARV

Hiện nay, khi người bệnh bị nhiễm HIV có thể được chỉ định điều trị một trong ba phác đồ ARV. Khi càng nâng phác đồ có nghĩa người bệnh lại càng phải bỏ ra chi phí điều trị lớn hơn.

1. Phác đồ điều trị ARV bậc 1

ARV bậc 1 là phác đồ điều trị phổ biến nhất áp dụng cho tất cả những người mới phát hiện nhiễm virus HIV. Chi phí điều trị cho một bệnh nhân HIV sử dụng thuốc nhóm thuốc ARV 1 dao động từ khoảng 4 đến 5 triệu đồng / năm.

Thuốc sử dụng trong phác đồ điều trị HIV bằng ARV bậc 1 chưa gây ra nhiều tác dụng phụ đến bệnh nhân. Tác dụng phụ thường gặp nhất là đau đầu, buồn nôn, cơ thể nổi mẩn ngứa, mệt mỏi, tiêu chảy, không còn cảm giác ngon miệng,… Tuy nhiên sau khoảng thời gian từ 1 đến 2 tuần dùng thuốc, những triệu chứng này sẽ dần biến mất đi.

Phác đồ điều trị HIV bằng ARV bậc 1 nhằm củng cố hệ miễn dịch trước sự tấn công mạnh mẽ của virus HIV. Nếu cơ thể có tiến triển tốt, người bệnh không phải tiếp tục chuyển sang phác đồ điều trị ARV bậc 2.

Xem thêm: Acriptega là thuốc gì? Công dụng và liều dùng thuốc Acriptega

2. Phác đồ điều trị ARV bậc 2

Nếu trong quá trình điều trị, phác đồ điều trị bậc 1 không phát huy tác dụng, người bệnh sẽ được chỉ định chuyển sang phác đồ ARV bậc 2. Chi phí điều trị cho phác đồ bậc ARV bậc 2 cao hơn từ 7 – 8 lần so với phác đồ ARV bậc 1. Tuy nhiên không dừng lại ở đó, người bệnh còn phải đối mặt với nhiều tác dụng nghiệm trọng hơn khi thay đổi thuốc điều trị.

Để có thể quyết định chuyển phác đồ, bác sĩ phải dựa vào các đánh giá thất bại của phác đồ điều trị ARV bậc 1. Tiêu chí đánh giá ở đây phải bao gồm thất bại lâm sàng, miễn dịch, virus học.

Xác định thất bại lâm sàng

Trên thực tế, không dễ để chẩn đoán thất bại lâm sàng. Bởi không ít bệnh nhân điều trị thành công nhưng vẫn có khả năng mắc phải một số biến chứng nguy hiểm. Dựa vào lượng tế bào CD4, bác sĩ có thể tạo đánh giá phác đồ điều trị ARV bậc 1 cho bệnh nhân có thất bại hay không.

• Trẻ em dưới 10 tuổi: Tái phát hoặc xuất hiện thêm một số tình trạng bệnh lý trong giai đoạn 3 và giai đoạn 4 lâm sàng sau khi điều trị bằng thuốc ARV (tối thiểu là 6 tháng).
• Người trưởng thành và trẻ em trên 10 tuổi: Tái phát hoặc xuất hiện thêm một số tình trạng bệnh lý trong giai đoạn 4 lâm sàng sau khi điều trị bằng thuốc ARV (tối thiểu là 6 tháng).

Xác định thất bại miễn dịch

Việc xác định thất bại miễn dịch thường dễ hơn so với việc xác định lâm sàng.

Trẻ em tuổi trong khoảng từ 5 đến 10 tuổi: Chỉ số đo lường tế bào CD4 có xu hướng giảm hoặc thấp hơn so với thời điểm bắt đầu điều trị bằng phương pháp ARV (thấp hơn 200 tế bào / mm3). 

Trẻ em trên 10 tuổi và người trưởng thành: Chỉ số đo lường tế bào CD4 có xu hướng giảm hoặc thấp hơn so với thời điểm bắt đầu điều trị bằng phương pháp ARV  (thường xuyên xuống tới ngưỡng 100 tế bào / mm3) trong cả 2 lần làm xét nghiệm cách nhau đúng 6 tháng. 

Lưu ý :Việc làm xét nghiệm lần 2 phải cách nhau trên 6 tháng

Thất bại virus học

Người bệnh nhiễm HIV trong quá trình điều trị bằng phương pháp ARV tối thiểu 6 tháng có mức tải lượng virus bằng hoặc lớn hơn 1000 bản sao / ml. Sau ba tháng kể từ khi điều trị ARV, người bệnh cần làm xét nghiệm tải lượng virus trong cơ thể.

Trường hợp quá trình điều trị đã khống chế được khả năng nhân lên của virus HIV, thì việc xét nghiệm máu cũng sẽ không thể phát hiện được sự tồn tại của virus trong máu.

3. Phác đồ điều trị ARV bậc 3

Phác đồ điều trị bằng phương pháp ARV bậc 3 rất hiếm khi được bác sĩ chỉ định. Đối với trẻ em dưới 3 tuổi thì hầu như phác đồ điều trị bậc 3 vẫn tương tự như phương pháp điều trị bậc hai. Tuy nhiên, khi chuyển sang giai đoạn điều trị bằng phương pháp ARV bậc 3 thì cũng có nghĩa tình trạng bệnh của người bệnh diễn biến xấu đi. Chi phí điều trị cho phác đồ bậc 3 là cực kỳ đắt so với bậc 1 và bậc 2.

Xem thêm: Thuốc ARV trong điều trị HIV và những điều cân lưu ý khi dùng thuốc

II. Thời gian điều trị bằng phương pháp ARV kéo dài bao lâu?

HIV / AIDS là một căn bệnh mãn tính vẫn chưa có phương thức điều trị chấm dứt triệt để. Hiện nay, các phác đồ điều trị chỉ có thể giúp cho người bệnh kéo dài thời tuổi thọ và giảm thiểu biến chứng lâm sàng.

Nói chung một khi đã mắc virus HIV, người bệnh cần xác định là phải sử dụng thuốc suốt đời. Vậy nên không có thời gian điều trị bằng ARV cụ thể cho bất kỳ người bệnh nào. Việc tuân thủ phác đồ điều trị ARV giúp bệnh nhân duy trì tình trạng bệnh trong giai đoạn không có triệu chứng. Khi đó, người bệnh vẫn có thể lao động như một người bình thường.

Điều trị HIV bằng phương pháp ARV là phương thức hiệu quả nhất để duy trì cuộc sống bình thường cho những người nhiễm HIV. Thông thường sẽ có 3 phác đồ điều trị ARV và người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ các hướng dẫn điều trị để không phải chuyển bậc ARV. Điều này vừa tốn kém lại vừa làm tình trạng bệnh xấu đi.